De Belg vertrouwt vooral zijn « peers » maar acht de traditionele media wel geloofwaardiger dan de sociale media

Het adviesbureau Whyte Corporate Affairs heeft zich gebogen over de geloofwaardigheid van verschillende actoren als informatiebron in België [1], met een enquête bij meer dan 1.000 respondenten [2]. De resultaten tonen aan dat vooraanstaande politieke en socio-economische actoren het moeilijk hebben om vertrouwen te krijgen of te behouden bij de burgers.

  • De meest geloofwaardige actoren zijn nog steeds de experts (universiteiten, wetenschappers), gevolgd door “peers” en NGO’s.
  • Politieke partijen, intercommunales en parlementairen hinken achterop, met een geloofwaardigheidsgraad ruim onder de 50%.
  • Traditionele media steken sociale media voorbij.
  • Op 5 jaar tijd [3] zag het merendeel van de actoren hun geloofwaardigheid sterk dalen.

Wetenschap en kennis blijven vaste waarden voor burgers als het gaat over geloofwaardigheid. De Belgen beschouwen de mening van experts en universitaire studies als meest geloofwaardige bronnen (82,9%). Maar deze experts worden gevolgd door een andere categorie van actoren, de “naasten of gelijkgestemden” (familie, buren, collega’s, vrienden zowel online als offline, netwerken…): de geloofwaardigheid van deze “peers” piekt naar 76,5%, een score die er met kop en schouders bovenuit steekt. Dat is zeker een van de belangrijkste inzichten van deze studie. De top drie van meest geloofwaardige actoren wordt vervolledigd met NGO’s en verenigingen met een score van 53,1%, een terugval vergeleken met de resultaten van 2012.

“Traditionele” media vallen terug op hun reputationele reserve

De media [4] nog in de top drie in 2012, verliezen terrein: toen nog een score van 60,2%, vandaag verliezen ze 30% aan geloofwaardigheid (41,6%). Het fenomeen van “fake news” en het in vraag stellen van de media door vooraanstaande personen hebben hier ongetwijfeld toe bijgedragen. De resultaten zijn echter heel verschillend in functie van het type media. De traditionele media komen er behoorlijk goed uit: radio (69,4%), geschreven pers (58,8%) – zowel de papieren versie als online – en televisie (55,2%) blijven in de ogen van de Belgen geloofwaardige informatiebronnen. De traditionele media kunnen terugvallen op een reputationele reserve: hun uitgebreide expertise ondersteunt hun geloofwaardigheid vandaag. Het afkalven van de scores tussen 2012 en 2017 toont wel aan dat deze reserve niet eindeloos is.

De sociale media daarentegen vertonen de laatste 5 jaar een zeer sterke terugval en zijn minder geloofwaardig dan de klassieke media. Twitter komt aan een score van amper 17,5%. Wellicht moet hier een link gelegd worden met de rol van verschillende sociale netwerken in het verspreiden van foutieve informatie of in het gebruik ervan door bekende en controversiële persoonlijkheden.

Ook niet te vergeten: publieke encyclopedieën (zoals Wikipedia) staan hoog aangeschreven (73,6%) bij de respondenten, een score die in de buurt komt van het resultaat van de “peers”.

Nabijheid versterkt geloofwaardigheid 

Bij de andere politieke en socio-economische actoren toont de studie een daling van de geloofwaardigheid van vakbonden aan (35%), terwijl ze 5 jaar geleden nog bijna 50% (49,5%) behaalden. Werkgeversorganisaties en handels- of sectorfederaties ondergaan hetzelfde lot. Bedrijven (48,9 %) en administraties (43,5%) daarentegen scoren behoorlijk goed.

Intercommunales halen een geloofwaardigheidsgraad van amper 22%. Deze score houdt wellicht verband met sterk gemediatiseerde cases die een duidelijke impact hadden op de reputatie van de gehele sector.

Binnen de groep van beleidsmakers worden parlementairen en overheden respectievelijk als weinig en matig geloofwaardig aanzien. Gemeenten (43,4%) en provincies (35,4%) doen het beter dankzij hun nabijheid, wat hen toegankelijker maakt dan andere beleidsniveaus.

De categorie van de experts buiten beschouwing gelaten – die ondanks een daling van de geloofwaardigheid de laatste 5 jaar, nog steeds een groot vertrouwen genieten –, stellen we vast dat hoe meer de informatiebron de indruk wekt veraf te staan van wat de burger dagelijks bezighoudt, hoe minder geloofwaardig deze overkomt. Het is een rode draad van dit onderzoek: Belgen maken een onderscheid tussen “dichtbij” en “veraf”.

Emmanuel Goedseels, Partner bij Whyte Corporate Affairs: « In tegenstelling tot wat men zou denken, zijn de traditionele media en de bedrijven nog lang niet afgeschreven op het vlak van geloofwaardigheid. Ver van het karikaturale beeld van de meedogenloze onderneming en de traditionele media die amper het hoofd boven water houden, kunnen we toch vaststellen dat deze actoren nog steeds een rol te spelen hebben. Als de traditionele media dit niveau willen behouden, zullen ze moeten weerstaan aan de verleiding van te gemakzuchtige en te snelle berichtgeving. Wat ondernemingen betreft: zij moeten meer dan ooit hun aanwezigheid tonen en proactief communiceren om de geloofwaardigheid die ze vandaag al bezitten verder te verzilveren. »

Politieke partijen: daling van geloofwaardigheid langs Franstalige kant, relatief stabiel in Vlaanderen

De studie buigt zich ook over de geloofwaardigheid van politieke actoren [5]. In het algemeen vinden Belgen politieke partijen niet erg geloofwaardig: globaal genomen halen ze een score van 10,6%, bij de individuele scores scoort geen enkele partij hoger dan 35%.

Langs Vlaamse kant liggen de geloofwaardigheidsscores van politieke partijen aanzienlijk hoger dan deze in het zuidelijke deel van het land. De N-VA wordt beschouwd als meest geloofwaardig, met een score van 33,9%, gevolgd door Groen (30,3%). Te onderstrepen fenomeen: alle andere partijen zoals CD&V, PvdA, Open VLD en SP.a behouden hun geloofwaardigheid en enkelen doen het iets beter dan vijf jaar geleden.

Langs Franstalige kant springt Ecolo eruit op vlak van geloofwaardigheid (27,9%), maar voor de andere partijen en in het bijzonder degene die de laatste maanden onder vuur lagen in de media, is de daling spectaculair: cdH zakt naar 9,8% (29,7% in 2012) en de PS haalt niet meer dan 10,8% (ten opzichte van 29,4% in 2012). Andersom winnen DéFI (27%) en PTB (21,8%) aan geloofwaardigheid.

Joris Bulteel, Partner bij Whyte Corporate Affairs: « Als de politieke partijen lijden aan een gebrek aan geloofwaardigheid, heeft dat vooral te maken met de recente ontwikkelingen in Wallonië die voornamelijk de traditionele Franstalige partijen treffen. In Vlaanderen heeft de relatieve politieke stabiliteit van de laatste jaren (geen verkiezingen en identieke coalitiepartners op federaal en regionaal niveau), gecombineerd met een “open debatcultuur” binnen de federale en de Vlaamse regering, de meeste partijen wellicht de kans gegeven om zich te positioneren en hun verschillen in de verf te zetten. »

Met deze resultaten in het achterhoofd kunnen we stellen dat burgers – zowel in Vlaanderen, Wallonië als Brussel – geneigd zijn om partijen met een uitgesproken agenda of een duidelijke positionering binnen het politieke landschap, geloofwaardiger in te schatten.

Over deze studie

door GfK met een representatieve steekproef bij 1.029 Belgen (576 Nederlandstaligen en 453 Franstaligen) van 18 tot 75 jaar oud, verdeeld volgens de gebruikelijke quota gender, leeftijd, regio en sociale klasse. De bevraging gebeurde online volgens de CAWI-methode (Computer Aided Web Interviewing), tussen 27 oktober en 6 november 2017. De maximale foutenmarge bedraagt +/- 3%.

De illustratieve tabellen van de studie zijn beschikbaar in bijlage.

De volledige resultaten van de studie zijn beschikbaar op aanvraag. Deze studie belicht niet enkel de geloofwaardigheid van Belgische politiek-socio-economische actoren, maar ook de manier waarop ze de verschillende belangen van de burgers behartigen en het gevoel van de Belgen correct of niet geïnformeerd te zijn.

 

[1] « Hoe geloofwaardig acht u de volgende informatiebronnen in België? Anders gezegd, in welke mate spreken de volgende actoren  de waarheid? »
[2] Deze studie werd uitgevoerd op vraag van Whyte Corporate Affairs in november 2017 door GfK op basis van een representatieve steekproef bij 1.029 Belgen (576 Nederlandstaligen en 453 Franstaligen). Maximale foutenmarge van +/- 3%. In bijlage de tabellen ter illustratie​.
[3] Een vergelijkbare studie werd op vraag van Whyte Corporate Affairs uitgevoerd door GfK in september 2012​.
[4] « Hoeveel geloofwaardigheid hecht u aan de volgende mediakanalen in België? Anders gezegd, in welke mate spreken de volgende media de waarheid? »
[5] « Hoeveel geloofwaardigheid hecht u aan de volgende partijen en bewegingen in België? Anders gezegd, in welke mate spreken de volgende partijen en bewegingen de waarheid? »

Illustraties

PDF - 795 Kb

Joris Bulteel

Whyte Corporate Affairs

Persberichten in je mailbox

Door op "Inschrijven" te klikken, bevestig ik dat ik het Privacybeleid gelezen heb en ermee akkoord ga.

Over Whyte Corporate Affairs

Whyte Corporate Affairs is een Belgisch, onafhankelijk strategisch communicatieadviesbureau dat in 2008 werd opgericht. Whyte is gespecialiseerd in corporate communicatie (media & influencers), crisiscommunicatie en issues management, public affairs, interne communicatie & veranderings-management, financiële communicatie en information design. Het bundelt deze expertiseterreinen in een geïntegreerde ‘corporate affairs’ benadering en is een van de marktleiders in België. Haar twee agentschappen Twyst en StudioTokyo - het eerste richt zich op public relations en merkreputatie, het tweede op visualisatie - delen hetzelfde DNA en stellen haar in staat haar werkingsgebied aanzienlijk uit te breiden. Het agentschap telt 40+ medewerkers en heeft kantoren in Brussel en Antwerpen.   

Whyte Corporate Affairs ontving tal van internationale onderscheidingen – in 2017 werd het bekroond met een European Excellence Award voor ‘Public Affairs’, in 2018 ontving het een Sabre Award voor ‘Crisis Management’ en in 2019 een European Excellence Award voor haar innoverende aanpak in het sensibiliseren van stakeholders en een Sabre Award voor het beste communicatieadviesbureau in de Benelux (2022).

Neem contact op met

www.whyte.be