De overgrote meerderheid van de Belgen beweert zich te houden aan de quarantaineregels, maar vindt dat "anderen" het minder goed doen

17 april 2020 - Het communicatieadviesbureau Whyte Corporate Affairs en het peilinginstituut Dedicated hebben tijdens het paasweekend (10-14 april 2020), d.w.z. vóór de laatste toespraak van de eerste minister en de aankondiging van de verlenging van de maatregelen tot 3 mei, een enquête gehouden onder 1.500 Belgen[1]. Deze studie richt zich op verschillende thema's, waaronder de gedragsveranderingen die de coronacrisis/Covid-19 al heeft veroorzaakt en de perceptie van de Belgen over de beperkingsregels. 

90% van de Belgen zegt zich te houden aan de quarantaineregels, 5% geeft toe dit niet te doen

De Belgen hebben over het algemeen het gevoel dat ze zich persoonlijk goed aan de quarantaineregels houden: dit is het geval voor 92% van hen, waarvan de meesten (61% van het totaal) zelfs het gevoel hebben dat ze zich zeer goed aan de opgelegde maatregelen houden. Dit gevoel is vergelijkbaar in alle regio's van het land, bij mannen en vrouwen, en zelfs globaal gezien naar leeftijdsgroep. Slechts 5% van de Belgen zegt zich niet te houden aan de beperkingsregels. Het zijn duidelijk de jongere leeftijdsgroepen (8% van de 15-24-jarigen en 8% van de 24-44-jarigen) die toegeven dat ze zich niet aan deze regels houden. Slechts 1% van de respondenten geeft aan niet bekend te zijn met de opgelegde maatregelen.

Algemeen respect voor de lockdown: sterker in Vlaanderen dan in Wallonië

Aan de andere kant is de perceptie over de naleving van de quarantaineregels door het grote publiek veel genuanceerder. Slechts 59% van de ondervraagde burgers is van mening dat de Belgen over het algemeen "heel goed" (slechts 9%) of "vrij goed" (50%) voldoen aan de regels met betrekking tot de gezondheidscrisis. Dit gevoel is sterker in Vlaanderen (68%) dan in Brussel (52%) en in Wallonië (48%). Aan de andere kant is 36% van mening dat de maatregelen nogal slecht of zelfs zeer slecht worden nageleefd.

Zo'n 60% van de burgers vindt dat de toegestane buitenactiviteiten (joggen, wandelen, fietsen) getuigen van “burgerzin", maar minder dan 30% keurt deze activiteiten volledig goed. Een kleine minderheid (5-6%) beschouwt dit gedrag als "volkomen onverantwoord".

Marc Dumoulin, Directeur van Dedicated: « Individuen hebben vaak een natuurlijke neiging om te denken dat ze het zelf goed doen, terwijl ze vinden dat anderen het minder goed doen. Maar over het algemeen lijken de meeste Belgen, zowel wat betreft het respect voor de regels als wat betreft de activiteiten in de open lucht, niet fundamenteel bezorgd te zijn over de houding van hun medeburgers.»

Veranderingen in gewoonten: meer telewerken en meer tijd voor het gezin ...

In het kader van het onderzoek werd de respondenten ook gevraagd naar de invloed en de veranderingen die de quarantainemaatregelen al hebben veroorzaakt of naar verwachting op langere termijn zullen veroorzaken op hun standpunten en gewoonten.

Bovenaan de lijst van meningen en gewoonten die de afgelopen vier weken sterk zijn versterkt, staat het gebruik van sociale media, dat duidelijk heeft bijgedragen aan het verminderen van het gevoel van isolement van de burgers, het telewerken en de verplaatsingsgewoonten. De lockdown heeft een positieve invloed gehad op het gebruik van de media. Ook het doorbrengen van tijd met het gezin wordt door 36% van de respondenten gezien als één van de voordelen van deze crisis. De levensstijl is ook veranderd: een derde van de Belgen leest meer, heeft zijn eet- en kookgewoonten aangepast en heeft veranderingen aangebracht in zijn woning.

...minder contact en sport en ...geen gunstige effecten op de seksualiteit.

Zoals te verwachten was, hebben onze medeburgers vooral te lijden onder verminderd contact met hun vrienden en/of onder een gebrek aan menselijk contact in het algemeen. Ook het vermijden van dichtbevolkte plaatsen wordt door een kwart van de burgers slecht onthaald. 24% van de ondervraagden geeft aan dat de crisis een negatief effect heeft gehad op het beoefenen van sport en 21% zegt te lijden onder eenzaamheid. Een ander negatief effect is dat de lockdown bij koppels de seksualiteit niet lijkt te hebben bevorderd: 18% van de respondenten (maar bijna 40% van de mensen die met een partner samenwonen) zegt dat hun seksualiteit is verslechterd. Ook het gebruik van onlinedatingsites en pornografische sites lijkt niet te hebben geprofiteerd van de lockdown (amper één Belg op 10 zegt ze te bezoeken).

Na de crisis : blijven zorgen voor jezelf en je naasten, maar minder telewerk

Zullen de Belgen hun gewoonten veranderen eens de lockdown voorbij is? De helft van de respondenten zegt tijd te zullen blijven doorbrengen met familie en bijna één op twee zal zijn relatie met vrienden beter onderhouden. Ook in de top 10 van gewoonten die de respondenten na de crisis zullen behouden is het gebruik van sociale media en de relatie met de buren. 40% van hen wil zich ook medisch beter laten opvolgen. Meer dan een derde van de Belgen zegt te willen sporten, tuinieren en wil hun levensstijl (slaap) en dieet aanpassen. Aan de andere kant wil slechts 24% doorgaan met telewerken na de lockdown. Nog minder willen we doorgaan met het beoefenen van yoga en meditatie.

Eveline De Ridder, Partner bij Whyte Corporate Affairs : « De studie toont aan dat de Belgen zich kunnen aanpassen aan hun nieuwe leef- en werkomgeving. We lijken goede voornemens te maken voor na de lockdown. Maar de mens blijft toch een 'sociaal dier', dat graag terug wil naar echte relaties, en na massaal van telewerken te hebben geproefd, keert hij graag terug naar het kantoor.»

[1] Enquête afgenomen door Dedicated bij een representatieve steekproef van 1.500 Belgen tussen 15 en 75 jaar. De steekproef werd genomen volgens de quotamethode die de belangrijkste sociaaldemografische criteria omvat, namelijk provincie (de gemeenten in Brussel), geslacht, leeftijd, sociale klasse en gezinssituatie. Op de totale steekproef (N = 1.500) bedraagt de maximale foutenmarge (d.w.z. voor waargenomen frequenties in de buurt van 50 %) ± 2,5 %. De enquêtes werden afgenomen van 10 tot 14 april 2020.